फेसबुकची सुरुवात कशी झाली ? । Marathi Special ।। खास मराठी

फेसबुकची सुरुवात कशी झाली ? । खासमराठी स्पेशल ।। खासमराठी

मित्र आणि मैत्रिणींनो आज आपण जगभर व्यापलेल्या फेसबुक बाबत जाणून घेणार आहोत , फेसबुक चा इतिहास खूप रोचक आहे आणि त्यातून आपल्याला खूप काही शिकायला मिळेल असं मला वाटत. फेसबुकचे मालक मार्क झुकरबर्ग यांच्या मध्ये असलेले गुण आणि परिस्तिथी व अडचणींना कसे सामोरे जावे हे त्यांच्याकडूनच शिकावे. तर आपण जाणून घेऊ फेसबुकची सुरुवात कशी झाली ? History of Facebook ?

फेसबुकचा उदयास येण्यापूर्वीचे फेसमॅश हे २००३ साली मार्क झुकरबर्ग द्वारा उघडले गेले आणि त्यांनीच त्याला विकसित केले . मार्क महाविद्यालयाच्या दुसऱ्या वर्षात शिकत होते तेव्हा त्यांनी फेसमॅश वेबसाईटसाठी सॉफ्टवेअर लिहले. हार्वर्डच्या विद्यार्थ्यांसाठी एक प्रकारचा " हॉट किंवा नॉट " गेम खेळण्यासाठी म्हणून वेबसाइटची स्थापना केली गेली होती . फेसमॅश वेबसाईटवर वापरकर्त्यांसाठी दोन महिला विद्यार्थिनींची तुलना करण्याची परवानगी दिली त्यांच्या आकर्षक दिसण्यावरून म्हणजेच हॉट किंवा नॉट हे त्यांनी ठरवायचे होते . वेबसाईटसाठी सॉफ्टवेअर लिहीत असताना मार्क त्यांच्या वैयक्तिक ब्लॉग वर ते काय काय करत आहेत या विषयी लिखाण करत होते. सुरुवातीला त्यांना दोन प्राण्यांच्यामधील तुलना करण्याची युक्ती सुचली होती पण नंतर बदलून त्यांनी दोन महिला विद्यार्थिनीं च्या मध्ये तुलना करण्याचं ठरवलं. त्यांना वाटत नव्हतं कि या त्यांच्या युक्तीला प्रचंड प्रतिसाद मिळेल . सॉफ्टवेअर लिहीत असताना त्यांनी त्यांच्या ब्लॉग मध्ये लिहल होत कि मी थोडी नशा केली आहे.

" हॉट किंवा नॉट " गेम

हार्वर्ड क्रिमसनच्या म्हणण्यानुसार, फेसमॅशने नाईन हाऊसच्या ऑनलाईन फेसबुकमधून संकलित केलेले फोटो वापरले आणि वेबसाईटवर एकावेळी दोन फोटो पुढे ठेवले आणि वापरकर्त्यांना "हॉटर" व्यक्ती निवडण्यास सांगितले. ऑनलाईन पहिल्या चार तासात फेसमॅशने ४५० भेट देणारे आणि २२००० फोटो पाहणाऱ्यांना आकर्षित केले. फेसमॅश खूपच लोकप्रिय झाले पण नंतर काही दिवसातच हार्वर्ड प्रशासनाने त्यावर बंदी आणली. झुकरबर्ग यांना हद्दपारीला सामोरे जावे लागले आणि त्यांच्यावर प्रशासनाकडून सुरक्षेचा भंग, कॉपीराइटचे उल्लंघन आणि वैयक्तिक गोपनीयतेचे उल्लंघन केल्याचा आरोप लावला गेला. शेवटी, त्यांच्यावर लावलेले आरोप मागे घेण्यात आले. मार्क झुकरबर्ग यांनी आर्ट हिस्ट्रीच्या अंतिम परीक्षेपूर्वी सोशल स्टडी टूल तयार करुन सेमेस्टरच्या सुरुवातीच्या प्रकल्पात त्याचा विस्तार केला . त्यांनी वेबसाइटवर कला प्रतिमा अपलोड केल्या, त्यातील प्रत्येक फोटोला संबंधित टिप्पण्या विभागासह (Comment section) वैशिष्ट्यीकृत केले होते, त्यानंतर त्यांनी आपल्या वर्गमित्रांसह साइट शेयर केली आणि पुढे विध्यार्थी त्याच साईट द्वारे एकमेकांना नोट्स पाठवू लागले.

" फेसबुक " ही एक स्टुडंट डिरेक्टरी होती ज्यात फोटो आणि मूलभूत माहिती आहे. २००३ मध्ये हार्वर्ड येथे कोणतीही सार्वत्रिक ऑनलाईन फेसबूक नव्हते , ज्यामध्ये फक्त कागदपत्रे वितरीत केलेली आणि खासगी ऑनलाइन निर्देशिका होत्या . जानेवारी २००४ मध्ये, झुकरबर्ग यांनी फेसमॅश विषयी क्रिमसनमधील संपादकीयातून प्रेरणा घेऊन "द फेसबुक" म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या एका नवीन वेबसाइटसाठी कोड लिहिण्यास सुरवात केली आणि असे नमूद केले की "केंद्रीकृत वेबसाइट तयार करण्यासाठी आवश्यक तंत्रज्ञान सहज उपलब्ध आहे आणि त्याचे फायदे बरेच आहेत. " झुकरबर्ग यांनी हार्वर्डचा विद्यार्थी एडुआर्डो सावरीन यांच्याशी भेट घेतली आणि त्यानी या साइटवर १००० डॉलर्सची गुंतवणूक करण्यास सहमती दर्शविली. ४ फेब्रुवारी, २००४ रोजी झुकरबर्गने हे मूलत: ' द फेसबुक ' या नावाने सुरू केले. TheFacebook.com .

साइट लॉन्च झाल्यानंतर अवघ्या सहा दिवसानंतर हार्वर्ड युनिव्हर्सिटीचे तीन ज्येष्ठ कॅमेरून विंकलेव्हस, टायलर विंकलेव्हस आणि दिव्या नरेंद्र यांनी झुकरबर्गवर हार्वर्डकॉन्सीकेशन डॉट कॉम नावाचे सोशल नेटवर्क तयार करण्यात मदत करेल असा विश्वास ठेवून त्यांना जाणूनबुजून दिशाभूल केल्याचा आरोप केला. तिघांनी क्रिमसनकडे तक्रार केली आणि वर्तमानपत्राने तपास सुरू केला. झुकरबर्गला त्या तपासणीविषयी माहिती होती म्हणून त्यांनी क्रिससनचे सदस्य म्हणून ओळखले जाणारे सभासद शोधण्यासाठी Thefacebook.com उपयोग केला. झुकेरबर्गला सावरिन (बिजनेस आस्पेक्ट), डस्टिन मॉस्कोव्हिट्झ (प्रोग्रामर), अँड्र्यू मॅकलम (ग्राफिक कलाकार) आणि ख्रिस ह्यूजेस यांनी या साइटची जाहिरात करन्यासाठी सामील करून घेतले. झुकरबर्गला अनौपचारिक सल्ला देणारे उद्योजक सीन पार्कर कंपनीचे अध्यक्ष झाले. जून २००४ मध्ये, फेसबुकने ऑपरेशनचा आधार कॅलिफोर्नियाच्या पालो ऑल्टोमध्ये हलविला. २००५ मध्ये द फेसबुकने सीन पार्कर यांच्या सांगण्यावरून दफेसबुक या नावामधले द काढून टाकले व नवीन डोमेन फेसबुक हे विकत घेतले. डिसेंबर २००५ साली ६ मिलिअन (६० लाख ) नवे वापरकर्ते फेसबुकशी जोडले गेले.

ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंडमधील विद्यापीठांना फेसबुक नेटवर्कमध्ये समाविष्ट केले गेले आणि त्याचा आकार संपूर्ण अमेरिकेत, कॅनडा, मेक्सिको, युनायटेड किंगडम, ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड आणि आयर्लंडमधील २,०००+ महाविद्यालये आणि २५०००+ उच्च माध्यमिक शाळांपर्यंत पोहोचला. त्यानंतर फेसबुक सप्टेंबर २६, २००६ रोजी वैध ईमेल ऍड्रेस १३ किंवा त्यापेक्षा मोठ्या वयाच्या प्रत्येकासाठी व्यक्तीसाठी उघडले गेले.ऑक्टोबर २००८ मध्ये फेसबुकने आयर्लंडच्या डब्लिनमध्ये आपले आंतरराष्ट्रीय मुख्यालय उभारण्याची घोषणा केली. फेब्रुवारी २०११ , उन्हाळ्यापर्यंत फेसबूकवर १०० अब्ज फोटो असल्याची माहिती फेसबुक एप्लिकेशन आणि ऑनलाइन फोटो अ‍ॅग्रीगेटर पिक्सबलने दिलेला फेसबुक सर्वात मोठा ऑनलाइन फोटो होस्ट झाला होता. ऑक्टोबर २०११ पर्यंत, 350 दशलक्षाहूनही अधिक वापरकर्त्यांनी त्यांच्या मोबाइल फोनद्वारे फेसबुकवर प्रवेश केला आणि सर्व ट्राफिक पाहता फेसबुकचे वैयक्तिक ३३% होते आणि अशाच प्रकारे फेसबुक चा विस्तार जगभर झाला. त्याचा प्रचंड विस्तार होत असतानाच फेसबुक मध्ये अनेक बदल केले गेले. फेसबुक वापरकर्त्यांची माहिती व संरक्षणा बाबत अनेक प्रश्न फेसबुक समोर उपस्थित झाले.

हॉलिवूड चित्रपट " द सोसिअल नेटवर्क " ( The Social Network )

जगभर व्यापलेले फेसबुक आणि त्याचे मालक शून्यातून जग निर्माण करणारे मार्क झुकरबर्ग यांचा प्रवास हॉलिवूड मधील चित्रपट " द सोसिअल नेटवर्क " ( The Social Network ) यामधून उत्तमरित्या मांडला आहे. हा चित्रपट पाहून माझ्या आयुष्यात खूप बदल झाले. मार्क झुकरबर्ग माझ्यासाठी प्रेरणादायी आहेत. एक युक्ती तुम्हाला कोट्याधीश बनवू शकते. हे या चित्रपटातून शिकायला मिळाले.

फेसबुकने आपलं जाळ जगभर पसरवलं तसेच व्हाट्सएप , इंस्टाग्राम यांसारखी प्रसिद्ध सोसिअल मीडिया एप्लिकेशन सॉफ्टवेअर विकत घेतले. सॉफ्टवेअर आणि कोडींग करून , दिवस रात्र वेबसाईट वर काम करणाऱ्या मार्क झुकरबर्ग यांच्याकडून खूप काही शिकण्यासारखं आहे जस कि व्यवसाय धोरण , नेतृत्वगुण ,ध्येयवेडेपणा आणि जोखीम घेण्याचे कौशल्य . अशाच प्रकारची माहिती खासमराठी तुमच्या पर्यंत पोहोचवत असते , तर मित्र व मैत्रिणींनो या माहितीतून तुम्हाला फेसबुक कसे निर्माण झाले हे समजले असेल. हि माहिती शेयर करा तसेच हे आर्टिकल कसे वाटले याचा अभिप्राय कमेंटमध्ये द्या.