पोलीसांच्या वर्दीचा रंग हा खाकीच का असतो ? || Marathi Special

प्रत्येक देशात कायदा व सुव्यवस्था सुव्यवस्थित राखण्यासाठी पोलिस बंदोबस्त तयार केला जातो, मग ते शहर असो वा गाव . आपण शांतपणे झोपतो कारण पोलिस आपल्यासाठी जागृत आहेत , गुन्हेगारीला आपल्यापासून दूर ठेवतात . कडक उन्हात आणि मुसळधार पावसाची कल्पना करा ज्यामध्ये आपल्याला घराबाहेर पडणे देखील आवडत नाही, पोलिस कर्मचारी रस्त्यावर उभे राहून आपले कार्य बजावत असतात. आज आपण Police uniform बाबत बोलू. Khaki कलरचा गणवेश ही पोलिसांची ओळख आहे पण पोलीसांच्या वर्दीचा रंग हा खाकीच का असतो? ( Why indian police wear khaki uniform ) असा आपण कधी विचार केला आहे का ?

इंग्रजांच्या काळापासून खाकी गणवेशाची कहाणी सुरू होते. ब्रिटीश राजात जेव्हा पोलिसांची संघटन स्थापना झाली तेव्हा त्या काळी पोलिसांनी पांढरा गणवेश घातला . पण उशिरापर्यंत कर्तव्यावर असताना ते त्वरीत मळलेले घाण - गलिच्छ होत असे. यामुळे पोलिस स्वत: च खूप नाराज होऊ लागले. दुसरे म्हणजे, गणवेश जो त्यांची ओळख आहे, त्यातील घाणेरडेपणा देखील शिस्त आणि लाज यांच्या कक्षेत येते. अशा परिस्थितीत हा गोंधळ लपवण्यासाठी पोलिसांनी वेगवेगळ्या रंगातले गणवेश घालायला सुरुवात केली.

पोलीसांच्या वर्दीचा रंग हा खाकीच का असतो ? || Marathi Special

काही पोलिस आपले पांढरे कपडे निळ वापरून हलकेच निळे करायचे. काही वेळेस गणवेश वापरून वापरून अनेक ठिकाणी गणवेशाचा रंग पिवळसर होऊन जायचा .अशा प्रकारे एकाच ठिकाणच्या पोलिसांचे गणवेश वेगवेगळ्या रंगात दिसू लागले. ही समस्या पोलिस अधिकाऱ्यांनाही होती. अशा परिस्थितीत अधिकाऱ्यांनी खास खाकी कलर डाय तयार केली होती. खाकी रंग फिकट गुलाबी पिवळा आणि तपकिरी रंगांचे मिश्रण आहे. पोलिस कर्मचार्‍यांनी वर्दीकडे चहाच्या पानाचे किंवा कॉटन फॅब्रिक कलर डायचे पाणी वापरण्यास सुरवात केली.

१८४७ मध्ये सर हॅरी लुम्सडन यांनी खाकी रंगाचा गणवेश अधिकृतपणे स्वीकारला आणि तेव्हापासून खाकी रंगाचा गणवेश भारतीय पोलिसात आहे. हॅरी लम्सडेनने खाकीचा रंग का निवडला यामागील एक कारण आहे. खाकी रंग हा खरंतर धूळ आणि मातीच्या रंगाशी साम्यता दर्शवतो .

सर हॅरी लुम्सडन

सर हेनरी लॉरेन्स त्या दिवसांत उत्तर पश्चिम फ्रंटियरच्या गव्हर्नरचे एजंट होते. 1846 मध्ये त्यांनी 'कॉर्प्स ऑफ गाईड्स' नावाची एक सेना स्थापन केली. वायव्य सीमेवर तैनात करण्यासाठी गठित ब्रिटीश भारतीय सैन्याची एक तुकडी होती. सर हॅरी लुमस्डेन यांना या दलाचा कमांडंट आणि विल्यम हडसन यांना सेकंड ऑफ कमांड बनविण्यात आले. सुरुवातीला या दलातील सैनिक स्थानिक पोलिसांच्या वेषात ड्यूटी करत असत. पण १८४७ मध्ये सर हॅरी लुम्सडनच्या प्रस्तावानंतर सर्वांनी खाकी रंगाचा गणवेश स्वीकारला. तेव्हापासून खाकी रंग पोलिसांचा गणवेश आहे .

१८६१ मध्ये पश्चिम बंगाल पोलिसांची स्थापना झाली तेव्हा संपूर्ण राज्यातील पोलिसांना पांढरा गणवेश देण्यात आला. पांढर्‍या रंगामुळे पोलिसांना खाकीपेक्षा उष्णता आणि आर्द्रतेपासून अधिक आराम मिळतो. त्यामुळे देशभरातील गणवेश वगळता कोलकाता आणि पश्चिम बंगाल पोलिसांच्या गणवेशाचा रंग पांढरा ठेवण्यात आला होता. आजही तोच नियम चालू आहे. एकंदरीत ब्रिटिश निघाले, पण खाकी गणवेश देऊन गेले जो आजपर्यंत आपल्याला पाहावयास मिळतो .

कोलकाता पोलिस या सर्वांखेरीज अजूनही देशात पांढरा गणवेश घालतात.

कोलकाता पोलिस या सर्वांखेरीज अजूनही देशात पांढरा गणवेश घालतात. 1845 मध्ये कोलकाता येथे ब्रिटीशांनी पोलिस दल स्थापन केले. नियमानुसार त्यांना पांढरे गणवेशदेखील देण्यात आले होते. नंतर, १८४७ मध्ये जेव्हा सर हॅरी लुम्सडनने खाकी रंगाचा गणवेश प्रस्तावित केला तेव्हा कोलकाता पोलिसांनी ती नाकारली. कोलकाता हा किनारपट्टीचा प्रदेश असल्याचे यामागील कारण दिले गेले. अशा परिस्थितीत वातावरणात जास्त आर्द्रता असते. अशा परिस्थितीत पांढर्‍या रंगाचा वैज्ञानिक दृष्टीकोनापेक्षा चांगला उपयोग होतो.

मित्र आणि मैत्रिणींनो पोलसांच्या वर्दी बाबतची हि रोचक माहिती तुम्हाला कशी वाटली ? तसेच हि माहिती तुम्ही तुमच्या मित्रांशी शेयर करू शकता , अशीच रोचक माहिती खासमराठी नेहमीच तुमच्या पर्यंत पोहोचवत राहील . धन्यवाद !!